Sinds 1 januari 2025 is het Belgische aansprakelijkheidsrecht grondig hervormd via het nieuwe Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek. Vooral de regels rond buitencontractuele aansprakelijkheid zijn stevig gewijzigd – met directe gevolgen voor zelfstandigen, werknemers, bestuurders én hun opdrachtgevers.

Heb jij als opdrachtgever al het nodige gedaan om jouw werknemers/aangestelden voldoende te beschermen?

Hoe was het vroeger?

Een voorbeeld: een hoofdaannemer voert werken uit bij een klant en schakelt daarvoor een onderaannemer in. Tijdens de werken breekt de onderaannemer per ongeluk een ruit. Vóór 2025 kon de klant enkel de hoofdaannemer aanspreken op basis van het contract (contractuele aansprakelijkheid) – niet rechtstreeks de onderaannemer (dus niet buitencontractueel – buiten het contract want er is natuurlijk geen contract tussen de klant en de onderaannemer). De hoofdaannemer kon dan wel eventueel intern verhaal halen op zijn onderaannemer.

Waarom? Omdat de onderaannemer beschouwd werd als een "uitvoeringsagent" van de hoofdaannemer, beschermd door een zekere immuniteit (mits uitzondering vandaar de ‘quasi-immuniteit’ genoemd). Die bescherming bestaat nu niet meer.

Quasi-immuniteit afgeschaft

Tot eind 2024 konden uitvoeringsagenten – denk aan onderaannemers of werknemers – dus zelden rechtstreeks aansprakelijk worden gesteld door derden. Die zogeheten “quasi-immuniteit” werd afgeschaft met ingang op 1 januari 2025. Sinds de hervorming kunnen zij wél persoonlijk worden aangesproken voor fouten die schade veroorzaken, ook zonder contractuele band met de benadeelde partij (en dus op buitencontractueel vlak). Om het voorbeeld van hierboven te hernemen: de klant kan nu wél rechtstreeks de onderaannemer aanspreken die een ruit heeft gebroken.

Wie loopt sindsdien meer risico?

De hervormde regels verruimen de aansprakelijkheid voor:

• Onderaannemers en freelancers: kunnen nu rechtstreeks worden aangesproken door klanten van hun opdrachtgever.
• Werknemers: hoewel grotendeels beschermd onder de Arbeidsovereenkomstenwet (WAO), kunnen zij nu ook individueel geviseerd worden.
• Bestuurders: lopen meer kans om persoonlijk aansprakelijk gesteld te worden door externe partijen.

Hoe kan je je indekken?

1. Laat je contracten herzien

De nieuwe regelgeving is van aanvullend recht, d.w.z. dat je er zelf contractueel van kan afwijken. In het voorbeeld kan dus de hoofdaannemer in het contract met zijn klant een clausule opnemen waarin gestipuleerd wordt dat zijn hulppersonen (dus de onderaannemer) niet buitencontractueel kunnen worden aangesproken door de klant.

Let wel: aansprakelijkheidsbeperkingen gelden niet als de benadeelde getroffen wordt in zijn fysieke of psychische integriteit of als de schade opzettelijk werd veroorzaakt.

Duidelijke aansprakelijkheidsbeperkingen en -uitsluitingen zijn aldus essentieel, zeker in de samenwerkingsovereenkomsten en algemene voorwaarden.

2. Check je verzekeringspolis

Verzeker je ervan dat je huidige dekking afgestemd is op de nieuwe aansprakelijkheidsgrenzen. Neem bij twijfel contact op met je makelaar of verzekeraar.

3. Leg alles vast

Zorg voor duidelijke en volledige documentatie van afspraken. Dat helpt om bij geschillen sterker te staan.

Heb je twijfels over je bestaande overeenkomsten of wens je een addendum op te stellen dat inspeelt op de nieuwe wetgeving? Ons kantoor kan je bijstaan bij het herzien van je contracten of het opstellen van clausules en addenda, bijvoorbeeld in het kader van dienstverleningsovereenkomsten. Zo beperk je je risico’s en zorg je voor rechtszekere afspraken met al je partners.