Wanneer de populaire techniek van het gesplitst aankopen van een vastgoed gehanteerd wordt, vindt er vaak eerst een schenking van gelden plaats. Er is jarenlang discussie geweest op welk tijdstip deze schenking moest plaatsvinden opdat er geen erfbelasting verschuldigd zou zijn. Zowel de federale als de Vlaamse fiscus heeft in 2020 de te hanteren spelregels verduidelijkt.

Wat wordt bedoeld met een gesplitste aankoop?

Bv. ouders kopen een tweede verblijf aan zee. De ouders kopen hierbij het vruchtgebruik en de kinderen kopen de blote eigendom. Dit noemen ze dan gesplitst aankopen. De ouders hebben het voordeel zelf nog het vastgoed te bewonen of te verhuren tot hun overlijden. Hierna dooft het vruchtgebruik automatisch uit en komt de volle eigendom automatisch bij de kinderen terecht zonder belast te worden in de nalatenschap.

Toch erfbelasting?

Vaak schenken de ouders eerst de nodige gelden aan de kinderen zodat zij de naakte eigendom kunnen aankopen. Let hier dan op voor het “wettelijk vermoeden”. Er geldt immers een wettelijk vermoeden dat de vruchtgebruiker (zijnde de ouders in het voorbeeld hierboven) de volledige aankoop zelf heeft gedaan en deze gesplitste aankoop enkel een constructie is om erfbelasting te vermijden.

Federale fiscus verduidelijkt

Het was tot nu toe onduidelijk of de erfbelasting vermeden kon worden door de gelden te schenken vóór de ondertekening van het compromis of vóór ondertekening van de authentieke akte tot gesplitste aankoop. Vanaf 1 augustus heeft de federale fiscus verduidelijkt: de schenking van de gelden moet gedateerd zijn vóór de ondertekening van het compromis aangezien dan vaak al met een voorschot gewerkt wordt.

De fiscus bevestigde ook dat het registreren van de schenking wél kan, maar niet verplicht is. Een eenvoudige hand-of bankgift is ook mogelijk maar als de schenker overlijdt binnen de 3 jaar, is alsnog erfbelasting verschuldigd.

Standpunt Vlaamse Belastingdienst

In tegenstelling tot het Waals en Brussels Gewest, heeft het Vlaams Gewest een afzonderlijke fiscale administratie (Vlabel), die de verantwoordelijkheid draagt over de schenk- en erfbelasting. Vlabel is van mening dat de schenking ook nog kan ná het ondertekenen van het compromis (ongeacht of er al een voorschot, waarborg of andere werd betaald) zolang kan worden aangetoond dat de schenking effectief volbracht werd vóór het verlijden van de authentieke akte. Ook dan is er geen erfbelasting verschuldigd.

In de praktijk verandert er dus weinig voor Vlamingen die hun vastgoed gesplitst wensen aan te kopen maar er is nu tenminste wél duidelijkheid over deze jarenlange discussie.